Kontrakty terminowe na WIG20 - podstawowe informacje

Oto podstawowe informacje na temat kontraktów terminowych na WIG20. Dziś wstęp, a w kolejnych postach rozbierzemy sobie handlowanie kontraktami na czynniki pierwsze.

Kontrakt terminowy jest umową pomiędzy dwiema stronami, z których jedna zobowiązuje się do nabycia a druga do sprzedaży w ściśle określonym, przyszłym terminie po ściśle określonej w momencie zawarcia transakcji cenie, określonej ilości instrumentu bazowego lub dokonania równoważnego rozliczenia finansowego. Na GPW najpopularniejszym kontraktem jest kontrakt na WIG20. 

Nabywca kontraktu otwierając pozycję długą (kupując kontrakt), zobowiązuje się i jednocześnie nabywa prawo do odebrania, kupienia, w przyszłości określonej ilości instrumentu bazowego po określonej cenie. Nabywca kontraktu liczy, iż cena instrumentu bazowego w przyszłości będzie wyższa, od tej po jakiej zobowiązał się go odebrać, nabywając kontrakt terminowy i zrealizuje zysk wynikający z różnicy między ceną instrumentu bazowego w dniu wykonania kontraktu a ceną zadeklarowaną w kontrakcie. Nabywca kontraktu będzie miał bowiem prawo i obowiązek kupienia instrumentu bazowego po określonej cenie w dniu wygaśnięcia kontraktu. Jeżeli więc cena na rynku kasowym będzie wyższa, niż ta po jakiej inwestor zobowiązał się kupić instrument nabywając kontrakt, to w dniu wygaśnięcia kontraktu będzie mógł nabyć instrument bazowy po cenie niższej wynikającej z kontraktu i sprzedać drożej na rynku kasowym realizując zysk. 

Sprzedawca kontraktu zajmując pozycję krótką (sprzedając kontrakt), zobowiązuje się a zarazem nabywa prawo do dostarczenia, sprzedania, określonej ilości instrumentu na który opiewa kontrakt po określonej cenie w określonym momencie w przyszłości. Sprzedawca kontraktu w odróżnieniu od nabywcy zakłada, że przyszła cena instrumentu bazowego będzie niższa od ceny po jakiej zobowiązał się dostarczyć instrument bazowy zgodnie z warunkami kontraktu. Jeżeli jego przewidywania się sprawdzą i cena na rynku kasowym będzie niższa od ustalonej w kontrakcie, to posiadacz pozycji krótkiej będzie mógł kupić papiery taniej na rynku natychmiastowym i sprzedać drożej wykonując swoje zobowiązania wynikające ze sprzedaży kontraktu. W przeciwnym wypadku poniesie stratę. 

Zamknięcie pozycji odbywa się poprzez zawarcie transakcji odwrotnej do transakcji pierwotnej. Otwartą pozycję długą likwidujemy poprzez sprzedaż kontraktu, natomiast posiadacz pozycji krótkiej likwiduje ją nabywając kontrakt. 

Nabywca kontraktu zakłada wzrost wartości instrumentu bazowego a co za tym idzie liczy na to, iż w przyszłości będzie mógł odsprzedać nabyty kontrakt po wyższej cenie bądź też, że w dniu wygaśnięcia kontraktu wartość instrumentu bazowego będzie wyższa od ceny po jakiej zobowiązał się go nabyć kupując kontrakt i zrealizuje wynikający z tej różnicy zysk. Zasadę funkcjonowania kontraktu z punktu widzenia jego nabywcy kontraktu przedstawia poniższy wykres. 

Inaczej na przyszłą wartość instrumentu bazowego zapatruje się sprzedawca kontraktu, który oczekując spadku ceny zakłada, że do wygaśnięcia kontraktu będzie miał możliwość odkupienia kontraktu po niższej cenie lub też, że w dniu wygaśnięcia kontraktu wartość instrumentu bazowego będzie niższa od zadeklarowanej poprzez sprzedaż kontraktu ceny, po której zobowiązał się dostarczyć instrument bazowy. W przeciwieństwie więc do nabywcy kontraktu , posiadacz otwartej krótkiej pozycji zyskuje wówczas gdy cena instrumentu bazowego spada. Zależność tą obrazuje poniższy wykres. 

PAMIĘTAJ! 

- aby zawrzeć transakcję na rynku terminowym nie wymagane jest posiadanie środków pieniężnych stanowiących równowartość wartości kontraktu, wystarczy wniesienie depozytu zabezpieczającego stanowiącego zazwyczaj 5-15% wartości kontraktu, co daje możliwość wykorzystania efektu dźwigni finansowej 

- w odróżnieniu od rynku kasowego podejmowane ryzyko jest nieograniczone, co oznacza, że zobowiązania z tytułu zawarcia transakcji terminowej mogą wielokrotnie przewyższyć początkowy wkład inwestora (na rynku kasowym nie możemy stracić więcej niż zainwestowaliśmy, przynajmniej jeśli nie korzystamy z kredytu czy z odroczonego terminu płatności). 

Aby mieć możliwość handlu kontraktami terminowymi inwestor musi posiadać indywidualny NIK. Innymi słowy należy posiadać konto w KDPW (Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych). Numer NIK mamy jeden, przypisany do nas podobnie jak PESEL i wędruje on razem z nami, niezależnie, gdzie mamy rachunek maklerski. Nadanie NIK trwa ok. 2 tygodni. Można to zrobić przez swoje biuro maklerskie, które zapewne przy okazji będzie wymagało podpisania osobnej umowy na handel instrumentami pochodnymi.

Pamiętajmy również, że ze względu na efekt dźwigni (każdy punkt kontraktu jest wart 10 zł), straty mogą wielokrotnie przewyższyć kapitał początkowy. Podobnie jak zyski. Więc jeśli nie stosujesz na akcjach SL i nie jestem do nich przekonany ani przyzwyczajony… nie wybieraj się na rynek terminowy. Długo się nie utrzymasz.